Klik op de afbeelding voor een pdf-versie van het tijdschrift
7 Maura Huig schreef met Jaap Schipper het boek ‘Van wind naar stoom’, dat december jl. werd gepresenteerd. Een monsterklus. ‘Fabrieken vond ik wel een stoer onderwerp’, zegt ze.
10 Hanteerbare, goed ontsloten archieven – lange tijd was het een wensdroom. De Zaandamse gemeentesecretaris Johan Zaalberg zocht vanaf 1905 naar een logische ordening van de archieven. In 1908 werd de ‘code Zaalberg’ gepubliceerd. Zaalbergs reorganisatie van de registratuur was destijds een project van ongekende omvang.
14 Vanaf vroeg in de jaren zestig kampten Zaanse industriële bedrijven met tekorten aan (ongeschoold) personeel. Vanuit de wijde omgeving trachtten de ondernemingen medewerkers te werven, maar die moesten ook worden gehuisvest. Er kwamen nieuwbouwwijken, waaronder Poelenburg, inmiddels een van de veertig Nederlandse Vogelaarwijken.
18 Het Gemeentearchief Zaanstad aanvaardde dankbaar de kopieën van twee boeken die werden gemaakt door de Zaanse kalligraaf Remmet Ouwejan. In de jaren vijftig weigerde de gemeente Zaandam de originele boeken als gift te aanvaarden. Dat de kopieën nu in bezit van de gemeente zijn, mag worden gezien als een postume genoegdoening voor de kunstenaar.
22 De oud-katholieke schuilkerk was aan het einde van de jaren tachtig hoognodig aan een restauratie toe. Toen aan dat werk werd begonnen, toonde het gebouw zijn verborgen schatten. Er werden ontdekkingen gedaan met betrekking tot het altaarschilderij en heiligenbeelden.
26 Het is een bouwval, maar wél een met historische waarde. De schuur van de verdwenen oliemolen De Paauw in Nauerna is uniek doordat erin een blokmaalderswoning werd gebouwd. In een onlangs verschenen bouwkundig rapport werd het belang van de schuur voor het Zaanse monumentenbestand onderstreept.
29 Bij de oprit naar de Zaanbrug, aan de Edisonstraat, staat een pand waarin lange tijd een grutterij was gevestigd. Grutten waren ooit een belangrijk volksvoedsel. De rosmolen van deze grutterij is te bewonderen in het Openluchtmuseum te Arnhem.
33 Brand behoorde eeuwenlang tot de grootste bedreigingen van de Zaanse molens en later fabrieken. Vanaf het einde van de negentiende eeuw werden in de fabrieken de eerste sprinklerinstallaties geplaatst. Dat gebeurde onder meer in het bedrijf van Verkade.
36 Boekennieuws. Nieuwe uitgaven over de Zaanstreek belicht.
41 Kroniek. Zaanse gebeurtenissen van oktober tot en met december 2008.
44 Cultuurhistorisch eropuit? De agenda geeft tips.