Klik op de afbeelding voor een pdf-versie van het tijdschrift
4 De Doofpot aan de Zaandamse Oostzijde (gebouwd in de jaren zestig van de negentiende eeuw als vermaning van de Waterlandse doopsgezinden) is sinds 1953 in gebruik en bezit van het Apostolisch Genootschap. Dat liet het markante gebouw de afgelopen jaren grondig restaureren. Een terugblik op deze werkzaamheden en het verdere verleden.8 In het noorden van Zaandijk ligt in de Zaan sinds bijna veertig jaar de Showboat, een schip met een bijzondere geschiedenis.
10 Schepen die ter walvisjacht voeren, moesten zich in de laatste decennia van de achttiende eeuw steeds verder noordelijk wagen; veelzeggend sprak men van ‘ijsvisserij’. De risico’s waren groot; de verliezen soms ook. Een waar rampjaar was 1777.
14 Met het slaan van de eerste paal ging de bouw van houtzaagmolen Het Jonge Schaap van start. Een van de grootste problemen bij deze bouw werd inmiddels opgelost. Machinefabriek P.M. Duyvis te Koog bleek bereid de krukas te maken en dit werk bovendien te sponsoren.
16 ‘Bankier van het verzet’ is een van de verscheidene eretitels die werden gegeven aan Walraven van Hall om zijn rol tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toch raakte hij in de vergetelheid. Onlangs verscheen zijn biografie.
20In een aantal collecties van musea en particulieren zijn sierlijke mahoniehouten emmertjes te vinden, die herinneren aan eerdere, zeventiende-eeuwse metalen boodschappenemmers. De houten emmers worden ‘mopjes’ of ‘mopsjes’ genoemd. Wat is de juiste naam, en waarom?
23 Een van de doelstellingen van de Zaanse Kaper is de bekendheid van achttiende-eeuwse Zaanse kostuums te vergroten. Leden van de groep tonen de klederdracht daarom tijdens diverse evenementen. De reacties zijn wisselend. Een gesprek met Vera Kaat over haar bijzondere hobby.
26 Bij het graven van een put in Nauerna kwamen verscheidene voorwerpen uit de achttiende eeuw naar boven. Daaronder was een spek- of zeepstenen mannetje. Waar werd dat voor gebruikt? En hoe kwam het in de Zaanstreek?
28 Kroniek. Een overzicht van de belangrijkste Zaanse gebeurtenissen van september tot en met december.
31 Cultuurhistorisch erop uit? De agenda geeft tips.
33 Simon Hooij, geboren op het Zaandamse Kalf, trok in 1869 naar Rome om daar als ‘zouaaf ’ te vechten in het leger van de paus. Toen dat was verslagen keerde hij als een ‘clochard’ terug in Zaanstreek, waar hij in katholieke kringen een gerespecteerd man werd. Zijn graf in Zaandam herinnert aan zijn zouaventijd.
36 Verenigingsnieuws, berichten van Zaanse cultuurhistorische verenigingen en instellingen.
38 Boekennieuws. Nieuwe uitgaven over de Zaanstreek belicht.
43 Zaanse cultuurhistorische instellingen zijn steeds vaker te vinden op inter- net. Daarnaast geven landelijke site informatie over de Zaanstreek, zoals www.dewoonomgeving.nl
44 Zaanse klokken worden beschouwd als de vroegste streekklokken van Nederland. Het maken ervan was een familie-aangelegenheid die van vader op zoon werd overgedragen. Een voornaam klokkenmakersgeslacht was de familie Van Rossen uit Koog.